Četvrtak 19. jul u 21 čas / Mali grad Smederevske tvrđave
Srpsko narodno pozorište, Novi Sad
Eden fon Horvat
PRIČE IZ BEČKE ŠUME
Prevod: Boško Milin
Režija i adaptacija: IVA MILOŠEVIĆ
Scenograf: Gorčin Stojanović
Kostimograf: Boris Čakširan
Kompozitor: Vladimir Pejković
Lektor: Dejan Sredojević
Asistent scenografa: Ivana Krnjić
IGRAJU:
Alfred: NENAD PEĆINAR
Marijana: MILICA GRUJIČIĆ
Valerija: DRAGINjA VOGANjAC
Oskar: JUGOSLAV KRAJNOV
Cauberkenig: RADOJE ČUPIĆ
Hirlinger: ALEKSANDAR GAJIN
Ritmajster: MIROSLAV FABRI
Baka: LIDIJA STEVANOVIĆ
Majka: ALEKSANDRA I. PLESKONjIĆ
Havliček: MILORAD KAPOR
Tetka / Pevačica: TIJANA MAKSIMOVIĆ
Erih: MILOVAN FILIPOVIĆ
Mister: DUŠAN JAKIŠIĆ
Balerina: ISTA STEPANOV-PAVLOVIĆ
Inspicijent: Snežana Radovanov-Kuzmanov
Sufler: Milica Đukić-Rađenović
Premijera: 16. maj 2012, scena „Pera Dobrinović“.
Predstava traje dva sata.
Šta je sve spreman da učini malograđanin da bi prigrabio parče sreće u vremenu krize?
PREDSTAVA
Komad Priče iz Bečke šume nemilosrdno raskrinkava bezdušnost srednje klase u doba nadirućeg fašizma. Horvatova slika sveta neodoljivo podseća na našu stvarnost: oportunizam i opšte poverenje ljudi, koji su u tesnoj vezi sa palanačkim sentimentalizmom i kič idealima. Predstava nastoji da ostvari Horvatovu nameru: suočiti gledaoca sa sramnim delima i onemogućiti ga da se saživi sa likovima koji ta sramna dela vrše. Rascep između proklamovane ideologije sreće i u osnovi dirljive potrebe za boljim, lepšim, većim, proizvodi egoističnu, samoživu zver nesposobnu da sagleda sopstvenu ništavnost. Banalnost egzistencije postaje egzistencijalna banalnost: zloba i zavist postaju čisto zlo, otrcana osećanja i vulgarne misli neminovno vode rđavim delima. Ili, rečima Danila Kiša: „banalnost je neuništiva kao plastična boca“.
POZORIŠTE
Srpsko narodno pozorište je osnovano 1861, 16/28. jula, u Novom Sadu, na sednici Srpske čitaonice kojom predsedava Svetozar Miletić. Osnivač je Društvo za Srpsko narodno pozorište, akcionarsko udruženje koje, sve do početka Prvog svetskog rata 1914, vodi i razvija SNP. Za prvog upravnika postavljen je Jovan Đorđević, čija je agitacija na svim frontovima, a pogotovo kroz članke u Srpskom dnevniku, u prilog osnivanja (dramskog) pozorišta (na srpskom jeziku) u Novom Sadu, administrativnom centru tadašnje austrougarske provincije, rezultirala upravo gorenavedenim epilogom. Bilo je to prvo pozorište na prostoru koji danas nazivamo eks-jugoslovenskim, a koje je predstave igralo na nekom od južnoslovenskih jezika. Godine 1868, nakon gostovanja u Beogradu, a na poziv kneza Mihaila, Jovan Đorđević s polovinom novosadskog ansambla, osniva Narodno pozorište u Beogradu. 1947. osnovana je Opera Srpskog narodnog pozorišta, a 1950. Balet. SNP je 1956. inicijator i osnivač Sterijinog pozorja.
1958. na čelo kuće stupa Miloš Hadžić, upravnik s najdužim stažom (do 1979) čije je vreme upravnikovanja nazvano „zlatnim dobom“ SNP. U svojoj 120. sezoni, 28. marta 1981, iz Sokolskog doma SNP se useljava u sadašnju zgradu. Taj dan ustanovljen je tada kao Dan Srpskog narodnog pozorišta. Septembra 2006. SNP ulazi u svoju 146. sezonu kao član Evropske teatarske konvencije (od juna) i kao član asocijacije Pozorište bez granica.
PISAC
Eden Fon Horvat (Edmund Josef von Horváth/ Ödön von Horváth), jedan je od najznačajnijih dramskih pisaca nemačkog govornog područja. Rođen je u Sušaku, kao najstariji sin austrougarskog diplomate (Mađara, rođenog u Slavoniji) i majke Čehinje, 1901. godine. Apatrid, tokom života često je govorio: „Ako me pitate o domovini, odgovoriću vam: rođen sam u Rijeci, odrastao u Beogradu, Budimpešti, Bratislavi, Beču i Minhenu, imam mađarski pasoš, ali nemam domovinu. Ja sam tipična mešavina stare Austrougarske: istovremeno Mađar, Hrvat, Nemac i Čeh, moja zemlja je Mađarska, moj maternji jezik je nemački“. Prve radove je objavio u satiričkom časopisu Simplizissimu i zbog njih je umalo bio izbačen iz škole u Bratislavi. Prvi komad, Žičara iz 1927, bio je baziran na priči iz stvarnog života – štrajku koji je izbio posle pogibije radnika na žičari u Bavarskim planinama. Posle uspeha sledećeg teksta, Kod lepog izgleda, Horvat će teme za komade uglavnom tražiti među pripadnicima donje srednje klase i stoga njegovi komadi stiču odrednicu volksstuck (narodski komad), premda autor, koristeći sredstva „narodskog komada“ i dijalekt, dovodi u pitanje takozvano narodnjaštvo i služeći se jezikom malih ljudi izlaže kritici njihov milje i način njihovog mišljenja. Senzibilni autsajder, Horvat fiksira i raskrinkava i tipičnog malograđanina dvadesetih godina dvadesetog veka. Tokom kratkog života napisao je više pripovedaka, nekoliko romana (Večiti malograđanin, Dete našeg vremena, Mladost bez Boga) i dramska dela: Priče iz Bečke šume, Don Žuan se vraća iz rata, Kazimir i Karolina, Italijanska noć, Kod lepog izgleda, Vera, ljubav i nada, Ubistvo u ulici Mord, Žičara, Spavaj, moja mala nevesto, Trivijalna ljubavna priča, Serenada, Slučaj Ele Vald… Njegova dela su bila zabranjena za vreme nacizma, a on sam je bio prisiljen da emigrira u Pariz gde je i umro 1938. godine
REDITELj
Iva Milošević je rođena u Beogradu 1977. Diplomirala pozorišnu režiju na FDU. U beogradskim pozorištima režirala: u JDP-u Shopping and Fucking, Marka Rejvenhila, Razvaljivanje, Nila Labjuta, Fedrina ljubav, Sare Kejn, Drama o Mirjani i ovima oko nje, Ivora Martinića i Iz junačkog života građanstva Karla Šternhajma; u Ateljeu 212 Put do Nirvane, Artura Kopita, Zmijsko leglo, Vasilija Sigarjeva i Proslava, T. Vinterberga, M. Rukova i B. Hansena; u Bitef teatru Magično popodne, Volfganga Bauera; u Malom pozorištu „Duško Radović“ Mala sirena, H. K. Andersena i Srđana Koljevića; u Pozorištu „Boško Buha“ Princeza i žabac, Igora Bojovića; u Pozorištu lutaka „Pinokio“ Vuk i sedam jarića, Ljubinke Stojanović. U Novom Sadu: u SNP-u Painkillers, Nede Radulović. U Narodnom pozorištu Sombor Kazimir i Karolina, Edena fon Horvata. Dobitnica je nagrada za režiju „Bojan Stupica“ i „Ljubomir Muci Draškić“, kao i godišnjih nagrada za režiju SNP i JDP. Sa svojim predstavama gostovala na festivalima u Bogoti (Kolumbija), San Hozeu (Kostarika), Guadalahari (Meksiko), Madridu, Rimu, Rijeci, Splitu, Umagu, Sarajevu, Brčkom, Kotoru, kao i na svim važnim domaćim festivalima (Sterijino pozorje, Festival jugoslovenskog teatra u Užicu, Vojvođanski susreti).
